Kir Buliд┴jov
Sonoranta briko
Elrusigis P. Moд╣aev
Meze de la 6-a jarcento a.K. la stato de la Babilonia е²tato, kiun regis la fama Belе²acaro, estis д┴iuflanke malbona.
La provincaj tiranoj kaj е²tatoficistoj konstante prirabis la obeeman loд²antaron, la ekonomio estis disfalanta, la artoj kaj sciencoj malprogresis. Samtempe la persa caro Ciro aliance kun insidaj medoj prepariд²is por transiro de la bastion-linio, konstruita ankoraе╜ de Nebukadnecaro, kaj tiel rompi la fragilan politikan kaj militan ekvilibron.
Multaj en Babilonio opiniis, ke kulpas la politiko de Nabonido, la patro de Belе²acaro, kiu ne okupiд²is pri aktualaj aferoj, sed е²atis luksecon kaj sinklinemon de la subuloj, krome Б─⌠ ankaе╜ partoprenon en solenaj ceremonioj.
Foje antaе╜ vica festeno la plejaj proksimuloj de Belе²acaro kolektiд²is en la palaco. La provizejestro raportis, ke greno trafas la provizejojn en malgrandaj kvantoj kaj havas aд┴an kvaliton. La satrapo de Lidio komunikis, ke en la lando, kiun ruinigis lia senkapigita antaе╜ulo, estas atendata malbona rikolto. La saд²ulo Ululajo diris, ke invento de katapulto prokrastiд²as pro nesufiд┴a provizado de lamenforma kupro. д┬ie oni trovis iujn misojn kaj fuе²ojn. Multaj komprenis, ke sekvos ekzekutoj kaj etataj permutoj.
Finfine elpaе²is la estro de la gardistaro kaj diris:
Б─⌠ Permesu al mi paroli, granda reganto!
Belе²acaro morne kapjesis.
Б─⌠ Miaj homoj ricevis de unu egiptia karavanestro la specimenon de nova malamika teknologio.
Laе╜ lia signo servisto enportis pladon, sur kiu kuе²is io, kovrita de silka tuko. La gardistarestro deе²iris la tukon, kaj sur la plado aperis briko.
Iu ekridis. Oni forkondukis lin. La reganto kuntiris la brovojn.
Б─⌠ Ne rapidu pri konkludoj, Б─⌠ diris la gardistarestro. Б─⌠ д°i estas ne simpla briko, sed nova paд²o en strategio.
Li facile batis la brikon per la longa ungo de la etfingro, kaj la briko resonis per arд²ente fajna sonoro.
Б─⌠ Mi ne komprenis, Б─⌠ diris Belе²acaro.
Б─⌠ La egiptiaj saд²uloj inventis tiun sonorantan brikon por tre multpromesaj celoj. De nun д┴iuj vojoj, kondukantaj al iliaj urboj, kaj, eble, eд┴ al la landlimo, estos pavumitaj per д┴i tiuj brikoj, kaj la malamika armeo sciigos pri sia proksimiд²o longege antaе╜ la proksimiд²o mem. La sonoro de hufoferoj kaj kalkanumoj estas propagata laе╜ д┴i tiu vojo je tagmarе²a distanco. De nun Egiptio estos sekura kontraе╜ subitaj atakoj.
Б─⌠ Sensencaд╣o, Б─⌠ diris iu. Oni forkondukis lin. Belе²acaro enpensiд²is. Poste li ordonis voki la specialistojn pri brikoj.
La specialistoj multe disputis, dividiд²inte je kvar partioj. Kelkaj opiniis, ke estas neeble krei tiun brikon, д┴ar Babilonio ne havas por tio la necesajn materialojn. La aliaj opiniis, ke la brikoj estas falsaд╣o kaj elpensaд╣o de la egiptia propagando. Ili proponis disbati la specimenon por ekvidi en la mezo arд²entan sonorileton. La triaj subtenis la ideon, ke eblos aranд²i importadon de la brikoj interе²anд²e je lebanona cedro. Fine la kvaraj, prezentitaj de freе²bakita saд²ulo Avelmarduko, tuj promesis inventi kaj produkti la saman, sed pli kvalitan brikon dum dek jaroj.
Belе²acaro finaе╜skultis д┴iujn. Poste oni disbatis la brikon laе╜ lia ordono. La sonorileto ne estis trovita, tial oni manд²igis la brikajn rompaд╣ojn al la skeptikuloj. Kaj la optimistoj, prezentataj de Avelmarduko, ricevis la taskon inventi la patrian sonorantan brikon д²is fino de la jaro.
Por la institucio, fondita por produktado de la briko, kiu sekurigos la е²taton, oni donis la someran palacon de Nebukadnecaro, najbare al la templo de Marduko. La briko ricevis la nomon Б─°BSБ─², la tuta areo, najbara al la prov-entrepreno, estis д┴irkaе╜ita de netraireblaj dornoplantoj, veturigitaj el Arabio. Krome, oni aranд²is la sistemon de pas-dokumentoj sur argilaj tabuletoj.
Pro tio, ke la entrepreno postulis por la komenca tempo mil talantojn da arд²ento jare, oni malgrandigis la asignojn por agrokulturo kaj skrib-lernejoj. Post tri monatoj pri la produktado de Б─°BSБ─² laboris jam okdek mil sklavoj kaj pli ol kvardek mil provizore dungitaj specialistoj. La estro de la Entrepreno saд²ulo Avelmarduko ricevis postenon de plej proksima konsilanto kaj la rajton forpreni ajnan havaд╣on por la projekto. Al la vintro li forprenis la valon de la rivero Dijala, kie oni konstruis palacojn por li kaj liaj parencoj el provaj kaj netaе╜gaj stokoj de la briko Б─°BSБ─².
Pro tio, ke la vivkondiд┴oj de la loд²antaro daе╜re malboniд²is, en la е²tato plioftiд²is ekzekutoj. Samtempe disvastiд²is la onidiroj, ke la kunlaborantoj de Avelmarduko vane prodigas la popolan monon kaj tute ne rapidas inventi Б─°BSБ─²-n, dum д┴iuj aliaj sciencoj en Babilonio vivetas per nur senfermentaj flanoj kaj akvo.
Kelkaj komencis skribi al la reganto denuncojn sur argilaj tabuletoj. Tamen oni baldaе╜ д┴esis praktiki tion, д┴ar pro pligrandiд²antaj postuloj de la Entrepreno Б─°BSБ─² pri altkvalita argilo д┴iuj argil-minejoj estis sekretigitaj, kaj al д┴iuj skribistoj kaj laborantoj de la babiloniaj amaskomunikiloj oni proponis skribi leterojn kaj librojn sursable per bastonetoj.
Tiel pasis la unua jaro. Post kiam д²i pasis, la reд²o Belе²acar vokis sub siajn minacajn okulojn konsilanton Avelmarduko kaj demandis lin:
Б─⌠ Kie estas via briko? La malamikoj proksimiд²as al la д┴efurbo, sed mi ne aе╜das tion.
Б─⌠ Ili ankoraе╜ malproksimas, Б─⌠ respondis Avelmarduko. Li rimarkeble plidikiд²is, fortiд²is kaj sunbruniд²is dum vica libertempo en la valo de lБ─≥ rivero Dijala.
Б─⌠ Kie estas Б─°BSБ─²? Б─⌠ persistis Belе²acaro.
Б─⌠ Mi д²ojus raporti al vi, ho mia reganto, pri fino de la laboro. Sed, bedaе╜rinde, la amasa sabotado de miaj kolegoj fiaskigis miajn intencojn.
Б─⌠ Klarigu, Б─⌠ diris Belе²acar.
Б─⌠ Mi estos sincera, mia reganto, Б─⌠ diris Avelmarduko. Б─⌠ Malgraе╜ tio, ke mi riskas kolerigi vin. Por savi nian е²taton kaj per unu movo disbati la nodon de lБ─≥ problemo, bezonatas la pleja kuncentriteco de la penoj al la sola direkto. Sed kion ni vidas reale? Unuj plu bredas д┴evalojn kaj е²afojn, la aliaj elminigas iun nafton, la triaj inventas katapultojn, la kvaraj planas fari ion tute frenezan-herezan: batalmaе²inon, movatan de vaporo! Eд┴ pli, mi scias pri perfidintoj kaj sabotantoj, kiuj kaе²e konstruas е²iparon kaj penas plenigi grandan globon je fetora fumo, asertante, ke ili povos supreniд²i per д²i al la д┴ielo. Jen, kara reganto, por kio la popola mono estas disipata! Kaj ni pro tio ne povas sekurigi la е²taton kontraе╜ la malamikoj.
Belе²acaro furioziд²is. Komence li venigis al si д┴iujn saд²ulojn, kiuj persiste okupiд²is pri sencela inventado, dum la sorto de Б─°BSБ─² kaj de la tuta е²tato estis riskataj. En tiu kunveno parolis konsilanto Avelmarduko, kiu konvinke pruvis al la kunvenintoj, ke д┴iuj tiuj saд²uloj kaj д╔aldeoj estas persiaj kaе²-agentoj. Post tio la plimulto de saд²uloj pentis pri siaj eraroj, dum la aliaj estis senditaj en la Arabian dezerton al salminejoj.
Mono kaj rimedoj, liberiд²intaj post tiu Б─°granda purigo de la sciencoБ─² estis direktitaj al la Entrepreno Б─°BSБ─², ties prov-uzinoj ekfumis trioble pli aktive, kaj konsilanto Avelmarduko konstruigis kvar kromajn palacojn por siaj odoliskoj sur la bordoj de Eе╜frato.
Bedaе╜rinde, la ekonomia stato de Babilonio plu malboniд²is, sed la tuta lando, konsiderante ankaе╜ Belе²acaron, vivis per la espero pri plej baldaе╜a sukceso de la programo Б─°BSБ─².
Samtempe malica Ciro transiris la Milian muron de Nebukadnecaro, okupis la urbon Sippar kaj rapide ekmarе²is al la д┴efurbo. Pro marе²ado de lia armeo tremis la tero, kaj tiu sono atingadis la palacon de Belе²acaro.
Unu tagon antaе╜ la unua sturmo de Babilono la reganto kunvenigis д┴iujn oficistojn de la е²tato kaj demandis:
Б─⌠ д┬u pretas la muroj de Babilono al sindefendo?
Б─⌠ Ne, Б─⌠ respondis la mur-estro, Б─⌠ д┴iuj brikoj, kiuj antaе╜e estis uzataj por tiu celo estas transdonitaj al la Entrepreno Б─°BSБ─². Ankaе╜ argilo estis transdonita tien. La muroj estas parte ruiniд²intaj.
Belе²acaro, kompreneble, ordonis ekzekuti la mur-estron.
Б─⌠ д┬u pretas miaj nevenkeblaj batalд┴aroj neniigi la malnoblajn persojn? Б─⌠ demandis li poste.
Б─⌠ Bedaе╜rinde, ne, д┴ar iliaj feraj partoj estis transdonitaj al la uzinoj de Б─°BSБ─², kaj la lignaj partoj estis forbruligitaj en la fornoj de Б─°BSБ─², Б─⌠ respondis, tremante per mort-aе╜gura tremo, la д┴arestro.
La д┴arestro estis ekzekutita. Post li perdis la vivon katapultistoj, pordegistoj, provizistoj, ne pretaj al la sindefendo, kaj ankaе╜ saд²uloj kaj д╔aldeoj, kiuj ne sukcesis д²ustatempe inventi caran maе²inon, balonon, velе²iparon kaj terfajron.
Sed ne д┴io estis perdita. De la Entrepreno Б─°BSБ─² estis promesite plej baldaе╜ alveturigi la provan stokon de sonorantaj brikoj.
Atendante la brikojn Belе²acaro aranд²is festenon por la oficistoj, kiuj ankoraе╜ restis vivaj. Oni tiel ebriiд²is, ke iu skribis surmure iujn nekompreneblajn vortojn. La postaj historiistoj asertas, ke ili sonis tiel: Б─°MENE, MENE, TEKEL, UFARSINБ─² Б─⌠ kaj aе╜guris pereon de Babilonio kaj de Belе²acaro persone. Kompreneble, post la fakto estas ja facile aе╜guri.
Sekvamatene Belе²acaro, sentanta teruran postebrion, vokigis al si Avelmardukon. Oni longe serд┴is lin kaj finfine kaptis д┴e la okcidenta pordego, kiam li penis fuд²i el la urbo sur batal-dromedaro, akompanata de fidela odalisko, du sakoj da oro kaj prov-specimeno de la briko. La dizertinto estis venigita al la reganto.
Б─⌠ д┬u ankaе╜ vi, Avelmarduko? Б─⌠ riproд┴e demandis Belе²acaro.
Б─⌠ Oni miskomprenis min, Б─⌠ respondis la konsilanto. Б─⌠ Mi estis evakuanta la prov-specimenojn el la д┴efurbo por aranд²i industrian briko-faradon en malfacile atingeblaj montaraj regionoj.
Kaj Avelmarduko donis al la reganto la unuan brikon.
La reganto frapetis д²in per la ungo. La briko mallaе╜te resonis.
Б─⌠ Post tri jaroj ni atingos la necesajn kvalitojn, Б─⌠ certigis lin Avelmarduko.
Belе²acaro ekrigardis la vortojn, skribitajn de iu sur la muro, kaj poste fiksaе╜skultis. д┬e la palaca pordego bolis batalo, estis tia bruego, ke necesis krii.
Б─⌠ д°i sonoras! Б─⌠ trakriis Belе²acaro. Li levis la brikon kaj frakasis per д²i la kapon de Avelmarduko.
Post kelkaj minutoj ankaе╜ Belе²acaro pereis apud sia trono.
Tio okazis en la jaro 538.
Antaе╜ Kristo.
Reen al la libro-listo