Principaro de Frostavallen
(Akceptita de la reprezentantoj de la Landaj Informaj Fakoj de UEA en Frostavallen, Svedio,la 30-an de julio 1956).La malneton de la ĉi-suba dokumento aŭtoris Ivo Lapenna, kiu tiutempe estis UEA-respondeculo pri informado. Dum kunveno de la reprezentantoj de la Landaj Informaj Fakoj de UEA en Frostavallen, Svedio, la principoj estispridiskutitaj fare de 80 personoj el 15 landoj. La tezoj, iom kompletigitaj rezulte de la diskutoj, estis unuanime akceptitaj kiel bazaj kaj gvidaj principoj por la tuta informa laboro de la Esperanto-Movado, unuavice de la informa aparato de UEA.
I. CELO
1. Tri branĉoj de aktivadoj: informado;instruado; praktika utiligo. Nur paralela, bone studita kaj celkonsciaagado sur la tri kampoj povas doni kontentigajn rezultojn kun daŭra valoro.
2. La celo de la informado: a) diskonigi la InternacianLingvon kaj ĉion kio estas kreita en ĝi aŭ pere de ĝi; b) detrui laantaŭjuĝojn, precipe en la ŝlosilaj pozicioj de la kulturo kaj de lapublika vivo; c) instigi al lernado de la lingvo kaj altiri novajn adeptojnal la Movado.
II. NUNA STATO
3. Fondiĝo: UEA refondis sianpropagandan fakon en Bournemouth (1949), transformis ĝin en Informan Fakon(IF) en Parizo (1950) kun Kongresa Gazetara Servo (1950). Sekvis reorganizado aŭ organizado de la landajInformaj Fakoj.
4. Rezultoj: Ĉiujare, krom por 1954, estis publikigatajla rezultoj de informado en mondaj kadroj en "Esperanto". Ili montraskontentigan progreson, sed ankaŭ bezonon pri plua ampleksigo kaj kvalitaplibonigo.
III. ORGANIZO
5. Informa Fako de UEA (gvidata de laĜenerala Sekretario):
a) Gazetara Servo: 1) Bulteno kun novaĵoj (en Esperanto por la landaj IF;en la angla kaj franca por la grandaj presagentejoj kaj por la ĉefajgazetoj en landoj sen movado); 2) Fotoservo; 3) Artikola Servo; 4) Radio-Servo; 5) se eble, Televida Servo.
b) Kongresa Gazetara Servo: 1) Bulteno kun novaĵoj en Esperanto kajnacilingve; 2) Fotoservo; 3) Artikola Servo; 4) Radio-Servo; 5) se eble,Televida Servo.
c) Ekspozicioj: 1) Organizado de la Universala Ekspozicio en diversajlandoj kaj konstanta kompletigado de la materialoj; 2) sugestoj rilateorganizon de aliaj ekspozicioj laŭ la modelo de la universala.
ĉ) Afiŝoj kaj flugfolioj: Prizorgado de tekstoj kaj taŭgaj desegnaĵoj;eventuale eldonado en diversaj okazoj kun internacia karaktero.
d) Filmoj, Radio, Televido: Sugestoj al landaj IF pri utiligo de tiujrimedoj.
e) Prelegvojaĝoj: Organizo pere de la landaj asocioj kaj vasta utiligo porinformado pere de gazetoj, radio, afiŝoj k.s. laŭ la cirkonstancoj.
f) Gazetaraj Konferencoj: Utiligo de ĉiu pli grava evento por aranĝo degazetaraj konferencoj.
6. Landaj IF (gvidataj de malgranda komitato aŭ dekomisiito): Organizi la samajn branĉojn laŭ la modelo de la IF de UEA.
7. Lokaj IF (gvidataj de komisiito aŭ malgranda komitato):Organizo laŭ la modelo de la landa IF kun adapto al la lokajcirkonstancoj).
IV. FUNKCIOJ
8. IF de UEA: a) Harmoniigo de la tutalaboro; b) rekta informado al internaciaj instancoj kaj en regionoj senmovado; c) konsiloj kaj helpo per liverado de informoj, artikoloj kajmaterialoj al la landaj IF kaj al la rektaj kunlaborantoj en landojsen movado.
9. Landaj IF: a) Realigo de la sugestoj de la IF de UEA;b) organizo de la informado sur siaj teritorioj; rekta informado altutlandaj instancoj; c) konsiloj kaj helpo al la lokaj IF per liverado deartikoloj, novaĵoj, flugfolioj, afiŝoj kaj aliaj materialoj.
10. Lokaj IF: a) Realigo de la konsiloj de la landaj IF;b) rekta informado al la loka kaj regiona publiko.
V. METODOJ
11. Diversaj eblecoj: a) Artikoloj; b)Mallongaj informoj (nepre objektivaj); c) Publikaj prelegoj por ĝeneralapubliko; ĉ) Prelegoj en specialaj medioj (sciencaj institucioj, literaturaj societoj, sindikatoj, studentaj kluboj, diversaj asocioj ktp.); d) Radioprelegoj kaj informoj; e) Afiŝoj; f) Flugfolioj; g)Sloganoj; ĝ) Ekspozicioj; h) Filmoj; ĥ) Varbado de Apogantoj de UEA; i)aliaj eblecoj laŭ la landaj aŭ lokaj cirkonstancoj.
12. Nur intensa utiligado de ĉiuj eblecoj paralele efikaspozitive.
VI. KVALITO
13. Ĉefaj eraroj:
a) Nomi la lingvon artefarita, helpa, verda k.s.; oni ĉiam nomu ĝin aŭ laInternacia Lingvo aŭ Esperanto;
b) superflue menciadi diversajn projektojn de komuna lingvo;
c) ne distingi nete inter Esperanto kiel vivanta lingvo kaj tiuj projektoj,se la cirkonstancoj devigas paroli pri ili;
ĉ) uzi en nacilingvaj tekstoj esperantajn esprimojn, ekz. "samideano","Majstro", "verdstelanoj" k.s.;
d) skribi pri Esperanto en nekorekta nacia lingvo;
e) nomadi la informadon pri Esperanto "propagando";
f) doni al la Esperanto-Movado sektecan karakteron (tro multe da steloj kajflagoj, kantado de la himno kaj aliaj kantoj en nekonvenaj tempo kaj loko,strangaĵoj en la vestoj dum kongresoj kaj aliaj publikaj kunvenoj k.s.).
La eraroj en la informado malproksimigas de Esperanto dekmilojn da personojkaj kaŭzis fortan kompromitiĝon de la movado en multaj medioj.
14. Por altigi la kvaliton estas necese akcenti ĉion, kiomontras la kulturan kaj praktikan valorojn de la lingvo; literaturo,sciencaj verkoj, ISU, Belartaj Konkursoj, delegita reto, precipe helpo dumvojaĝoj kaj en profesia laboro. La digno de ĉiuj publikaj aranĝojspegulu la respekton, kiun la esperantistoj mem havas por la InternaciaLingvo.
VII. KONSTANTECO KAJ KAMPANJOJ
15. Konstanteco: Lainformado devas esti konstanta dum la jaro, por ke la publiko senĉesekonsciu pri la ekzistado kaj funkciado de Esperanto.
16. Kampanjoj: Specialaj kampanjoj, kun utiligo de ĉiujmetodoj, devas esti farataj antaŭ la komenciĝo de la kursoj, okaze dekongresoj, je la Zamenhof-tago kaj ĉiam kiam por tio prezentiĝas taŭgaokazo.
VIII. MEDIOJ ATINGOTAJ
17. Ĝenerala informado: Ĝiestas direktita al la larĝa publiko kaj havas la celon krei ĝeneralan favoran agordon.
18. Speciala informado: Ĝi estas direktita al specialajmedioj, kies interesoj transiras la limojn de iliaj naciaj lingvoj(sciencistoj, diversaj fakuloj, komercistoj, membroj kaj adeptoj deinternaciaj organizaĵoj kaj movadoj) kun precipa atento al la junularo kajla studentoj.
IX. KONKLUDO
19. La esperantistoj mem estu pli fortekonvinkitaj pri la praveco de la propra afero kaj pli kuraĝe argumentukontraŭ la eraraj prezentoj. Ĉiu esperantisto konstante klopodu larĝigikaj profundigi sian lingvan scion. Ĉiu esperantisto ĉiam portula Esperantan insignon (ne multajn, sed unu). En fakaj aŭ specialigitajorganizaĵoj la esperantistoj levu sian voĉon. La informado estu ĉiamadaptita al la medio, en kiu oni faras ĝin, kaj venu prefere de tiu mediomem.
20. Ĉiuj branĉoj de informado estu egale atentataj kajparalele aplikataj. La maniero de informado varias de unu lando al la aliakaj de unu medio al la alia. Sekve, tiuj ĉi bazaj principoj estu aplikatajkun elasteco kaj kun konsidero de la apartaj cirkonstancoj.
21. La tuta agado, paralela kaj harmonie kunordigita en latuta mondo, havu daŭre la celon diskonigi la lingvon, instigi al lernadokaj praktika aplikado de Esperanto, venki la ŝlosilajn poziciojn en lakultura vivo kaj definitive favorigi la publikan opinion al Esperanto.